شهر من بابل

.

آداب و رسوم نوروز باستاني در شهرستان بابل

در آستانه فرارسيدن نوروز باستاني، مردم شهر و روستاهاي بابل با برپايي سنت خانه تکاني و خريدهاي معمول، به پيشباز سال جديد خورشيدي مي روند.
آيين هاي مرسوم پيشباز از نوروز، بخشي از اعتقادهاي مردم اين سامان را تشکيل مي دهد که از دير باز تاکنون به آداب و فرهنگ عامه مردم نيز تبديل شده است. از جمله افرادي که طليعه سال نو را به مردم بشارت مي دهند (نوروزخوانان) هستند. معمولا دو هفته قبل از فرارسيدن عيد، (نوروزخوان) با لباس محلي و به همراه يکي از دستيارانش به در خانه هاي مردم مي رود و پس از خواندن اشعاري از قدرت حق تعالي در زمينه خلقت بشر از حضرت آدم تا حضرت خاتم (ص) و ائمه اطهار (ع) براي ساکنان آن منزل، آرزوي سلامت، تندرستي و برآورده شدن خواسته هايشان را مي کند. در خاتمه، نوروزخوانان با دريافت انعام يا تبرک به خانه ديگران مي روند تا بشارت طليعه سال نو را به مردم اعلام کنند.
از جمله آدابي که همزمان با حلول سال نو در بابل برگزار مي شود، پوشيدن کفش و لباس نو، تجمع اعضاي خانواده ها در کنار سفره هفت سين به عنوان سمبل اميد، فراواني نعمت، برکت، شادابي و شگون به هنگام تحويل سال نو، حضور بر مزار شهيدان و مردگان خانواده، آشتي کنان، ديد و بازديدهاي اقوام و آشنايان از يکديگر، عيدي دادن و عيدي گرفتن، عيادت و دلجويي از بيماران و مسافرت به مکان هاي متبرک، مذهبي و سياحتي است.
يکي ديگر از رسم هاي متداول در روستاهاي بابل آيين سنتي (مارمه) است که در نخستين روز سال نو برگزار مي شود. (مارمه) به معناي آغاز ماه نو است و بر حسب عادت و تجربه، پسر يا دختر يا ساداتي که قدمش در گذشته منشا خير و خوشي و برکت بوده است قرآني را که از شب قبل از آغاز سال نو (ماه سر) در بيرون از خانه قرار داده بود آن را به همراه گل يا سبزه به نشانه ميمنت، برکت و خوشبختي به داخل خانه مي آورد. ورود (مارمه) به خانه، با ذکر و صلوات و قرائت دعاي يا مقلب القلوب همراه است. همچنين در ابتداي سال نو، برگ سبزي نيز بر درگاهي خانه ها نصب مي کنند که به نشانه سرسبزي، اين برگ تا پايان تعطيلات نوروز به عنوان شگون و طراوت در محل خودش قرار دارد.
در آخرين روز تعطيلات عيد نوروز نيز مردم بابل همچون ساکنان ديگر نقاط کشورمان براساس يک سنت قديمي و ديرپاي، از شهر و خانه هاي خود خارج مي شوند و به دامن طبيعت در کوه و دشت و صحرا و کنار رودها مي روند.
جشن سيزده نوروز، پاياني است بر جشن هاي نوروز باستاني، و مردم در اين روز با استراحت و تفرج در گردشگاهها و خير و خوشي در صحراها براي کار و کوششي مضاعف در سال جديد آماده مي شوند.
براساس اساطير کهن ايران باستان مردم چون سيزدهمين روز از هر ماه را متعلق به باران مي دانستند و به منظور طلب باران براي باروري و رويش گياهان دسته جمعي به صحرا مي رفتند و غالبا اين نشستن ها و دعا و نيايش براي نزول باران در کنار چشمه ها، رودها و جويبارها انجام مي گرفت. اين مراسم به صورت سنت درآمده است تا همواره روز سيزدهم فروردين را در کنار آب سپري کنند و سبزه هايي را که به عنوان استقبال از بهار و طراوت در خانه ها سبز شده بود به آب رودها سپرده شود.
از مکان هاي ديدني و خوش آب و هواي بابل که در روز سيزده به در، پذيراي مردم براي برپايي آيين هاي سيزده نوروز در روز طبيعت است مي توان از حاشيه بابل رود، کلارود، سجادرود، کاري رود، رودهاي محلي روستايي، زير پل محمدحسن خان، هفت تن، مرتع رجه و جنگل هاي مصفا و باطراوت درازکلا، بزچفت، شيردارکلا، بابل کنار، شياده، وليک، ديوا، ادملا، فيروزجاه، شيخ موسي، گلوگاه، سماکوش محله، لمسوکلا، آهنگرکلا، مزداکتي و باغ هاي اين شهرستان نام برد.
حضور در باغ ها به اتفاق خانواده و آشنايان و صرف کاهو با سرکه و سکنجبين، انداختن سنگ و سبزه به داخل آب براي در کردن سيزده و بازي هاي محلي از جمله آداب برپايي سيزده روز و روز طبيعت در شهرستان بابل است.