شهر من بابل

اردلان شجاع کاوه (زاده ۱۳۴۱ بیرجند، پدر و مادر اهل بابل، مازندران) بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون است. او لیسانس بازیگری اش را از دانشکده هنر های زیبای دانشگاه تهران و فوق لیسانس بازیگری را از دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرد.

فیلم‌شناسی

سینمایی

•     لبخند در مراسم ترحیم (۱۳۹۱)

•     بن بست هوشنگ (۱۳۹۱)

•     به هدف شلیک کن (۱۳۸۷)

•     چارخونه (۱۳۸۶)

•     حضرت یوسف (۱۳۸۶)

•     پاپیتال (۱۳۸۵)

•     جوجه اردک من (۱۳۸۱)

•     آقای رئیس جمهور (۱۳۷۹)

•     دایره سرخ (۱۳۷۴)

•     پاییز بلند (۱۳۷۲)

•     بر بال فرشتگان (۱۳۷۱)

•     دادستان (۱۳۷۰)

•     عملیات کرکوک (۱۳۷۰)

•     پنجاه و سه نفر (۱۳۶۸)

•     هراس (۱۳۶۶)

•     گذرگاه (۱۳۶۵)

•     بایکوت (۱۳۶۴)

مجموعه‌های تلویزیونی

• کلانتر(در نقش سهراب)

•     استپان (۱۳۷۲)

•     مردان آنجلس

•     شمارش معکوس

•     صاحبدلان

•     چارخونه (مجموعه طنز) در نقش فرزاد (شخصیت)

•     یوسف پیامبر[۲]

•     تله‌فیلم «کار نشد ندارد» (۱۳۹۰)

•     سریال هشت بهشت 1367

گفتگو با اردلان‌ شجاع‌ كاوه‌:

اردلان‌ شجاع‌كاوه‌ جزء آن‌ دسته‌ از بازیگرانی‌است‌ كه‌ هر چند در ابتدا به‌ صورت‌ تجربی‌ وارددنیای‌ بازیگری‌ شد، اما در ادامه‌ به‌ دنبال‌تحصیلات‌ آكادمیك‌ رفت‌ تا به‌ نیاز تحصیل‌ وسبك‌ عمل‌ پاسخ‌ دهد. او معتقد است‌ (آدمی‌ درهر شرایط و با هر موقعیت‌ شغلی‌ كه‌ باشد به‌تحصیل‌ نیاز دارد و برای‌ ورود به‌ هر كاری‌ باید به ‌صورت‌ علمی‌ و آكادمیك‌ با آن‌ حرفه‌ آشنایی‌داشته‌ باشد)
از این‌رو، وی‌ كه‌ دیپلم‌ خود را در رشته‌ اقتصادكسب‌ كرده‌ بود، پس‌ از وقفه‌ وارد دانشگاه‌ تهران‌شد و در رشته‌ تئاتر ادامه‌ تحصیل‌ داد. اما تنها اخذمدرك‌ لیسانس‌ نمی‌توانست‌ روح‌ جستجوگر وذهن‌ پر از سوال‌ شجاع‌كاوه‌ را آرام‌ نماید، برای‌همین‌ باز هم‌ كارشناسی‌ ارشد خود را از دانشگاه‌تربیت‌ مدرس‌ بدست‌ آورد اما از آنجایی‌ كه‌هیچ‌گاه‌ به‌ دنبال‌ جمع‌آوری‌ مدرك‌
نبوده‌ و تنهابه‌ دلیل‌ عشق‌ به‌ بازیگری‌ و هنر به‌ دنبال‌ علم‌ رفته‌بود (هنوز هم‌ پس‌ از گذشت‌ سال‌ها مدرك‌فوق‌لیسانس‌ را از دانشگاه‌ مربوطه‌ نگرفته‌ است‌)بعد از طی‌ این‌ مراحل‌ دوباره‌ به‌ صحنه‌ بازگشت‌ امااین‌ بار با دیدی‌ وسیع‌ و اطلاعات‌ و آگاهی‌ بیشتر.
تاكنون‌ شاهد ایفای‌ نقش‌های‌ متفاوتی‌ ازاردلان‌ شجاع‌كاوه‌ بوده‌ایم‌، نقش‌های‌ مثبت‌ ومنفی‌، اما جهانگیر از آن‌ نقش‌های‌ خاكستری‌ است‌كه‌ هر بازیگری‌ قادر به‌ ایفای‌ آن‌ نخواهد بود،حضور در كاراكتر جهانگیر در سریال‌ روح‌ مهربان‌كه‌ هر هفته‌ در شبكه‌ اول‌ سیما پخش‌ می‌شود شایدبهترین‌ بهانه‌ بود تا به‌ سراغ‌ این‌ بازیگر توانا وخوش‌خلق‌ رفته‌ و ساعاتی‌ را در دفتر مجله‌ میزبان‌ایشان‌ باشیم‌....

هفت‌ ساله‌ بودم‌ كه‌ برای‌ اولین‌ بارحضور بر روی‌ صحنه‌ را تجربه‌ كرد. وی‌ از سال‌48 به‌ گروه‌های‌ تئاتر پوست‌ و در سال‌ 63 یكی‌از مهم‌ترین‌ اتفاقات‌ زندگی‌ هنری‌ام‌ رقم‌ خورد،حضور در فیلم‌ سینمایی‌ (بایكوت‌) به‌ كارگردانی‌محسن‌ مخملباف‌ كه‌ به‌ عنوان‌ پرفروش‌ترین‌ فیلم‌سال‌ نیز معرفی‌ شد، اما از دیگر كارهای‌ این‌ بازیگرمی‌توان‌ به‌ فیلم‌های‌ گذرگاه‌، هراس‌، 53نفر، بربال‌ فرشتگان‌، دایره‌ سرخ‌، آقای‌ رئیس‌ جمهور ونیز سریال‌های‌ هشت‌ بهشت‌، حامی‌، ذهن‌ زیبا، م‌مثل‌ معلم‌، كلانتر،برگبار، شمارش‌ معكوس‌، ایستگاه‌آخر، دیوار شیشه‌ای‌، جاودانه‌، نوعروس‌ و روح‌مهربان‌ اشاره‌ كرد.
- آقای‌ شجاع‌كاوه‌ به‌ نظرتان‌ چرا بین‌بازیگرانی‌ كه‌ تحصیلات‌ دانشگاهی‌ در زمینه‌بازیگری‌ دارند و آن‌هایی‌ كه‌ تجربه‌ وارد این‌حرفه‌ شدند فاصله‌ افتاده‌ است‌؟
شجاع‌ كاوه‌: چرا این‌ سوال‌ را از من‌می‌پرسید؟
- به‌ این‌ دلیل‌ كه‌ شما ابتدا به‌ صورت‌ تجربی‌وارد این‌ حرفه‌ شدید، اما در ادامه‌ به‌ دنبال‌تحصیلات‌ دانشگاهی‌ رفته‌اید...
شجاع‌ كاوه‌: به‌ عقیده‌ من‌ تجربه‌ و تحصیلات‌دانشگاهی‌ دو مقوله‌ جدا و مستقل‌ از هم‌ است‌، درواقع‌ هر كدام‌ شرایط مخصوص‌ به‌ خود را دارد،ما در دانشگاه‌ روش‌ تحقیق‌ را می‌آموزیم‌، درصورتی‌ كه‌ در سینمای‌ امروز در مقوله‌ تجربی‌بازیگر وارد كتابخانه‌ نمی‌شود مگر برای‌ گرفتن‌صحنه‌ از فیلم‌...اما فارغ‌التحصیلان‌ برای‌ ورود ه‌بازار كار در شرایط محیطی‌ قرار می‌گیرند كه‌برایشان‌ مهیا شده‌...در دهه‌ 60 در سه‌ فیلم‌پرفروش‌ ایفای‌ نقش‌ كردم‌به‌ نام‌های‌ (بایكوت‌)(گذرگاه‌)، (هراس‌) و بعد از آن‌ وارد بازار كارشدم‌ و نیز در تئاتر كه‌ بیش‌ از این‌ به‌ صورت‌ تجربی‌سیزده‌ سال‌ مستمر حضور داشتم‌. بعد از طی‌ این‌مراحل‌ وارد دانشگاه‌ شدم‌ یعنی‌ حدود پانزده‌سال‌ با سینما و بازیگری‌ آشنا بوده‌ و كار كردم‌، درواقع‌ نیاز به‌ تحصیل‌ و كسب‌ علم‌ در این‌ حرفه‌زمانی‌ در من‌ احساس‌ شد كه‌ می‌دیدم‌ آثای‌همایون‌ پایور كه‌ فیلم‌بردار بودند در فیلم‌(گذرگاه‌) با چه‌ حوصله‌ و اشتیاقی‌ كتاب‌ می‌خواندو دیدن‌ این‌ تصویر برایم‌ همیشه‌ جذابیت‌ داشت‌از این‌ رو به‌ فكر ادامه‌ تحصیل‌ افتادم‌، اما چون‌گرفتن‌ دیپلم‌ من‌ مصادف‌ شد با انقلاب‌ فرهنگی‌ وبعد از آن‌ رفتم‌ به‌ خدمت‌ نظام‌، كمی‌ این‌ قضیه‌(ادامه‌ تحصیل‌) برایم‌ دیر شده‌ بود، اما باز هم‌آمدم‌ و درس‌های‌ گذشته‌ را با اعتقاد خواندم‌ وقبول‌ شدم‌ چون‌ احساس‌ كمبود می‌كردم‌، درواقع‌ دانشگاه‌ رفتن‌ یك‌ مسئله‌ كاملا شخصی‌ است‌،امروز یازده‌ سال‌ از اخذ فوق‌لیسانس‌ من‌می‌گذرد و من‌ احساس‌ جدایی‌ می‌كنم‌ وبرمی‌گردم‌.

برای‌ همین‌ دو، سه‌ سال‌ است‌ برای‌ تدریس‌برگشتم‌ به‌ محیط دانشگاه‌ با دانشجویان‌ در ارتباطهستم‌.
شما برای‌ آرامش‌ روح‌ به‌ سراغ‌ كتاب‌ و كسب‌علم‌ می‌روید و با خواندن‌ كتاب‌ می‌توانید به‌ دوهزار سال‌ پیش‌ از خود بروید، در صورتی‌ كه‌ برای‌گرفتن‌ یك‌ صحنه‌ با سختی‌های‌ زیاد به‌ آن‌ مكان‌رفته‌ و فیلمی‌ ساخته‌ می‌شود، باز تاكید می‌كنم‌مقوله‌ تحصیل‌ و تجربه‌ از هم‌ جدا است‌ و در این‌حالت‌ ه‌ به‌ هم‌ نزدیك‌ شدند، باتوجه‌ به‌ این‌ كه‌شدیدا احساس‌ می‌كنم‌ ما باید ملزم‌ شویم‌ تا به‌ هنرعلمی‌تر نگاه‌ كنیم‌، همان‌ طور كه‌ به‌ موسیقی‌ نگاه‌می‌كنیم‌ و برای‌ موسیقی‌ كمیات‌ را قائل‌ هستیم‌برای‌ رسیدن‌ به‌ كیفیات‌، عالم‌ بازیگری‌ نیز باید این‌گونه‌ شود. به‌ نظر من‌ آدم‌ آگاه‌ و تحصیل‌ كرده‌ دراین‌ خصوص‌ بسیار كم‌ است‌.
- پس‌ با این‌ حسب‌ می‌توان‌ یكی‌ از مشكلات‌امروز سینمای‌ ما را یك‌ شبه‌ بازیگر شدن‌ و نرفتن‌ به‌دنبال‌ تحصیلات‌ دانشگاهی‌ دانست‌؟
شجاع‌ كاوه‌: بازیگر شدن‌ امروز خیلی‌ راحت‌صورت‌ می‌گیرد اما در سیستم‌ خودش‌، نه‌ یك‌شبه‌... یكی‌ از دانشجویان‌ به‌ من‌ می‌گفت‌: مگر تمام‌این‌ بازیگرانی‌ كه‌ كار می‌كنند تمام‌ این‌ كتاب‌هایی‌كه‌ شما می‌گویید، خواندند كه‌ ما باید بخوانیم‌.گفتم‌: این‌ دو مقوله‌ جداست‌. آن‌ جوان‌نماینده‌ای‌ بود از نسل‌ خود كه‌ این‌ سوال‌ درذهنشان‌ بودند و من‌ این‌ امكان‌ را دارم‌ از طریق‌مجله‌ شما حرفم‌ را به‌ تمام‌ جوان‌ها وخانواده‌های‌ ایرانی‌ برسانم‌ كه‌ خیلی‌ باید كتاب‌بخوانند، می‌شود خلوت‌ها را پر كرد، می‌شود دل‌به‌ دنیا نبست‌، می‌شود خیلی‌ از كارهای‌ دیگران‌ راانجام‌ نداد، می‌شود سی‌ سال‌ كار كرد اما بی‌صدا،نه‌ با یك‌ شب‌ كار دنیا را خبر كرد... برای‌ ورود به‌این‌ حرفه‌ باید عشقت‌ را بشناسی‌، رسیدنت‌ به‌عشق‌، تحصیلات‌ دانشگاهی‌ و چهار تا كتاب‌خواندن‌ نیست‌، چهار تا فیلم‌ بازی‌ كردن‌ هم‌ نیست‌بلكه‌ فهم‌ درام‌ است‌. آرتیست‌های‌ بزرگی‌ رامی‌شناسم‌ كه‌ نه‌ در حرفه‌ ما هستند و نه‌ تحصیلات‌دانشگاهی‌ دارند ولی‌ هنر در تمام‌ وجودشان‌دیده‌ می‌شود، هنری‌ كه‌ ما تازه‌ باید، دانشگاه‌ها به‌صورت‌ حرفه‌ای‌ دنبال‌ این‌ كلمه‌ بگردیم‌ ولی‌خداوند این‌ ویژگی‌ را به‌ او عطا كرده‌ است‌، اوهیچ‌ آزاری‌ به‌ جز محبت‌ ندارد...
- اگر اجازه‌ دهید كمی‌ از این‌ مقوله‌ جداشویم‌، ایفای‌ نقش‌ در كدام‌ كارها را اخیرا به‌ پایان‌رسانده‌اید؟
شجاع‌ كاوه‌: نقش‌ سهراب‌ در چند اپیزود برای‌سری‌ دوم‌ سریال‌ كلانتر و همین‌ طور دو كارسینمایی‌ است‌ كه‌ پخش‌ نشده‌ (البته‌ فیلم‌ نوددقیقه‌ای‌ تلویزیون‌) كه‌ در یكی‌ نقش‌ پزشك‌ دارم‌و در یكی‌ دیگر نقش‌ یك‌ جوان‌ دهه‌ 50 و نیز درسرایل‌ حضرت‌ یوسف‌ مدتی‌ است‌ ایفای‌ نقش‌می‌كنم‌. البته‌ بدون‌ درج‌ خبر و بی‌سر و صدا، نقش‌فرشته‌ حضرت‌ جبرئیل‌ را ایفا می‌كنم‌ و حضورخیلی‌ مختصر كمی‌ دارم‌...
- بارها دیده‌ شده‌ وقتی‌ سری‌ دوم‌ كاری‌ساخته‌ می‌شود، به‌ موفقیت‌ نمی‌رسد، در خصوص‌كلانتر آیا این‌ ویژگی‌ صادق‌ است‌؟

شجاع‌ كاوه‌: اپیزودی‌ كه‌ در آن‌ حضور دارم‌،خیلی‌ جای‌ بحث‌ دارد و تمام‌ بچه‌ها و كارگردان‌خیلی‌ راضی‌ بودند از كار... امید به‌ این‌ است‌ كه‌ ازسری‌ قبل‌ هم‌ جذاب‌ و دیدنی‌تر شود و مردم‌راضی‌ از جلوی‌ تلویزیون‌ بلند شوند و به‌ ما بدنگویند. بعضی‌ از عزیزان‌ خیلی‌ زود نارضایتی‌خود را ابراز می‌كنند.
-چطور شد پیشنهاد بازی‌ در سریال‌ روتح‌مهربان‌ را پذیرفتید؟
شجاع‌ كاوه‌: روح‌ مهربان‌ جمع‌بندی‌ از سه‌ كارنقش‌ منفی‌ من‌ بود، ده‌ سال‌ در سینما مثبت‌ بازی‌كردم‌، بعدها در تئاتر برای‌ پایان‌ نامه‌ لیسانس‌ یك‌نقش‌ منفی‌ 60 دقیقه‌ای‌ را تك‌گویی‌ داشتم‌... تااین‌ كه‌ (شب‌ و مهر) را با محمدعلی‌ خان‌ كشاورزدر سال‌ 74، كار كردم‌ و تجربه‌ یكنقش‌ منفی‌ و(ایستگاه‌ آخر)، كه‌ با مرحوم‌ مهدی‌ فتحی‌ یك‌تجربه‌ دیگر نقش‌ منفی‌ و دیگر رل‌ منفی‌ را نداشتم‌،تا جهانگیر روح‌ مهربان‌، این‌ نقش‌ خیلی‌ جای‌ كارداشت‌، بهتر از این‌ها باید ظاهر می‌شدم‌، جهانگیرمثل‌ كاركترهای‌ است‌ كه‌ در عمق‌ بدی‌، سعی‌می‌كنیم‌ وجه‌ مشتركی‌ پیدا كنیم‌ كه‌ ما نرویم‌ به‌سمت‌ او و مثل‌ جهانگیر نشویم‌ و باعث‌ می‌شود یك‌تكان‌ شخصی‌ بخوریم‌، یكی‌ از وظایف‌ هنرمندان‌این‌ است‌ كه‌ بد را طوری‌ نشان‌ دهند كه‌ خوب‌ بهترشود. همیشه‌ ساختن‌ و درست‌ كردن‌ خیلی‌سخت‌تر از خراب‌ كردن‌ است‌ و به‌ عقیده‌ من‌ایفای‌ این‌ گونه‌ نقش‌ها احترام‌ به‌ مخاطب‌ است‌.

- به‌ نظرتان‌ شخصیت‌ جهانگیر منفی‌ است‌ یاخاكستری‌؟
شجاع‌ كاوه‌: من‌ به‌ خاكستری‌ معتقدم‌، چون‌خاكستری‌ در تمام‌ رنگ‌ها هست‌، ما خوب‌ و بدمطلق‌ نداریم‌.
- رابطه‌ شما با پدر خانومتان‌ چگونه‌ است‌،مثل‌ جهانگیر؟
شجاع‌ كاوه‌: من‌ برای‌ ایشان‌ بسیار احترام‌قائلم‌.
- غیر از بازیگری‌ به‌ چه‌ فعالیت‌ دیگری‌ انجام‌می‌دهید؟
شجاع‌ كاوه‌: در دانشگاه‌ تدریس‌ می‌كند و دعابه‌ جان‌ شما...
- چه‌ سالی‌ ازدواج‌ كردید؟
شجاع‌ كاوه‌: سال‌ 70 تشكیل‌ زندگی‌ مشترك‌دادم‌.
- یك‌ زندگی‌ هنری‌؟
شجاع‌ كاوه‌: بله‌ روی‌ صحنه‌ تئاتر ازدواج‌ كردم‌.
- همسرتان‌ هم‌ هنرمندند؟
شجاع‌ كاوه‌: بله‌، ایشان‌ هم‌ بازیگرند و هم‌دوبلور.
- چطور با همسرتان‌ آشنا شدید؟

شجاع‌ كاوه‌: او یكی‌ از دانشجویان‌ موفق‌ دردانشگاه‌ الزهرا بود، البته‌ در رشته‌ نقاشی‌ و در كنارآن‌ نمایش‌ نامه‌ نیز می‌نوشت‌، البته‌ اولین‌ نمایش‌نامه‌ نویس‌ زن‌ بود كه‌ هجده‌ سال‌ پیش‌ سه‌ دوره‌جایزه‌ جشنواره‌ گرفت‌. در جشنواره‌ فرهنگ‌ وهنر و ادب‌ روستا، جشنواره‌ سراسری‌ دانشجویان‌كشور من‌ با ایشان‌ همكار بودم‌ اما هیچ‌ كدام‌ قصدازدواج‌ نداشتیم‌ تا این‌ كه‌ در سالن‌ اصلی‌ تئاترشهر، نمایش‌ (سوءتفاهم‌) از (آلبرت‌ كامو) رابازی‌ می‌كردیم‌، ایشان‌ مارتا بودند و من‌ ژان‌ وخانم‌ ثریا قاسمی‌ هم‌ نقش‌ مادر را برعهده‌ داشتند،آنجا دو روز تئاتر را تعطیل‌ كرده‌ ازدواج‌ كردیم‌ ودوباره‌ به‌ صحنه‌ برگشتیم‌ و كارمان‌ را ادامه‌ دادیم‌ وبا عشق‌ و علاقه‌ ادامه‌ زندگی‌ دادیم‌.
- از خصوصیات‌ اخلاقی‌ ایشان‌ بگویید؟
شجاع‌ كاوه‌: بسیار بسیار زیاد گذشت‌ دارند وبه‌خاطر من‌ و به‌ خاطر زندگی‌ مشترك‌ گذشت‌ كردو از صحنه‌ تئاتر فاصله‌ گرفت‌، به‌ سمت‌ رادیو رفت‌و برنامه‌ سلام‌ تهران‌ را با مرحوم‌ كیان‌ اجرامی‌كرد، چند سالی‌ آن‌ جا بود، بعد به‌ كار دوبلاژبازگشت‌. چون‌ برای‌ دیدن‌ نمایش‌ سوء تفاهم‌مدیر وقت‌ شبكه‌ آمده‌ بودند و خیلی‌ حرفه‌ای‌ به‌این‌ كار دعوت‌ شد.
- آخرین‌ كارشان‌...؟
شجاع‌ كاوه‌: مستند ایران‌ كه‌ از شبكه‌ یك‌ پخش‌می‌شود و به‌ جای‌ (الیزا) خبرنگار صحبت‌ می‌كند.البته‌ دو تا نمایش‌ نامه‌ هم‌ برای‌ كار دارد، قراراست‌ دوباره‌ به‌ صحنه‌ تئاتر برگردد، انشاءا... كه‌قدمش‌ مبارك‌ باشد.
- و حاصل‌ این‌ زندگی‌ مشترك‌؟
شجاع‌ كاوه‌: یك‌ دختر ده‌ ساله‌. فعلا به‌ سمت‌بازیگری‌ نیامده‌...
- در رشته‌ دیگر هنر چطور؟
شجاع‌ كاوه‌:به‌ موسیقی‌ علاقه‌ و این‌ رشته‌ را ازكودكی‌ دنبال‌ می‌كرد، در سن‌ شش‌ سالگی‌ دیپلم‌(ارف‌) گرفت‌ و توانایی‌ نواختن‌ دوساز را داشت‌.
- چه‌ چیز شما را ناراحت‌ می‌كند؟
شجاع‌ كاوه‌: ناراحتی‌ زمانی‌ پیش‌ می‌آید كه‌شما شرایط محیطی‌ بیرون‌ را با خودتان‌نمی‌توانید سازگار كنید، قوه‌ای‌ بروز پیدا كند به‌نام‌ غم‌ و اندوه‌، خب‌ مسئله‌ای‌ كه‌ آدم‌ را ناراحت‌می‌كند یكی‌، دو تا نیست‌، من‌ به‌ شخصه‌ در زندگی‌جهاتی‌ را انتخاب‌ می‌كنم‌ كه‌ اندوه‌ را كم‌ كنم‌.
پس‌ تا زمانی‌ كه‌ خداوند نعمت‌ زیستن‌ و حیات‌را به‌ ما عطا كرده‌ باید ظرفیت‌های‌مان‌را بالاببریم‌، من‌ اندوه‌ دارم‌ ولی‌ جز خودم‌ هیچ‌ كس‌نمی‌فهمد و جز با خودم‌ و خدای‌ خودم‌نمی‌توانم‌ آن‌ را بیان‌ كنم‌.
- متشكرم‌ كه‌ این‌ وقت‌ را در اختیار ما قراردادید؟
شجاع‌ كاوه‌: من‌ هم‌ شما و همین‌طور تمام‌همكاران‌تان‌ كمال‌ تشكر را دارم‌ و از تمام‌جوان‌های‌ گل‌ ایرانی‌ می‌خواهم‌ هیچ‌ گاه‌ مطالعه‌را برای‌ كسب‌ علم‌ فراموش‌ نكنند، حداقل‌ شبی‌یك‌ صفحه‌ از منطق‌الطیر را بخوانند و مطمئن‌باشند ضرر نخواهند كرد.